Mai ve Siyah Halit Ziya UŞAKLIGİL

Roman Özeti : Mai ve Siyah Halit Ziya UŞAKLIGİL

1-) Kitabın Konusu:
Roman türünün edebiyatımızdaki en güzel örneklerinden olan Mai ve
Siyah’ta yazar yaşanılan bir dönemin sosyo kültürel durumunu gözler
önüne sermiştir. Yazar romanda okuyucuya dönemin yaşantısını A.Cemil’in
bakış açısından vermeye çalışmıştır. Bu bakış açısında kendi içinde bir
objektiflik ve realistlik göze çarpar. Mai ve Siyah dönemin bütün
toplumsal sorunlarını gündeme getiren bir roman olmuştur. Yazar
dönemindeki bir takım sorunları kahramanları vasıtasıyla okuyuculara
açıklamıştır.
Yazar bu romanda neslinin şair idealini ele alır[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
o zamanki sanat ve basın dünyasını yer yer çok gerçekçi çizgilerle
tasvir eder. Bu tasvirlerde insanların duyguları çok güzel işlenmiştir.
Eser aşırı duygusal ve romantik bir romandır.
2-) Eserin Ana Fikri:
Eserin tema için karamsarlık[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ayrılık[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] aşk[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
pişmanlık diye tek bir şey söylemek mümkün değildir. Bunun içindir ki
bunların hepsini içine alan kader belki de bu eserin teması olabilir.
Mai ve Siyah bize İstanbul’daki sanat ve edebiyat çevrelerini yansıtan
başarılı romanlardan biridir. Romanın kahramanları olan A. Cemil’in
basın ve yayın hayatının merkezi olan çevrelerle ilişkisi bize
dönemindeki edebiyat ve kültür hareketlerini yansıtmıştır.Mai ve Siyah
bu bakımdan Servet-i Funun edebiyat akımının romanı sayılır.
3-) Kitaptaki Olayların ve Şhısların Değerlendirilmesi:
Ahmet Cemil: Romanın baş kahramanıdır.Olaylar onun etrafında oluşur.Genç[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]yakışıklı[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]zeki[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]tuttuğunu koparan[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] aklına koyduğunu yapan[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]yeni
edebiyat anlayışını temsil eden bir kişiliktir. Raci:Ahmet Cemil’in
karşısında olan yani eski edebiyat anlayışını temsil eden[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]onunla zıt fikirlere sahip[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]onu çekemeyen ve onun yolunu kesmeye çalışan birisidir.
İkbal: Ahmet Cemil’in hayatını adadığı sevgili kızkardeşi[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] iyi kalpli[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] masum[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] güzel hayattan çok acı çekmiş[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bahtı kara birisidir.
Vehbi Bey: İkbal’in kocasıdır. Kaba[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bencil[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] boyuna içen[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] küstah[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] karısına kötü davranan[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] onun ölümüne sebep olan alçak bir heriftir.
Lamia: Ahmet Cemil’in çocukluktan kalma en büyük aşkıdır. Ahmet Cemil’in evlenmek istediği[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] sevdiği[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hayatındaki ideal kadın.
Hüseyin Nazmi: Lamia’nın abisi ve Ahmet Cemil’in yakın arkadaşı. Ahmet Cemil ile edebiyat tartışmalarına giren[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] onu kabullenen ve destekleyen birisidir.

4-)Yazarın Hayatı:
Halit Ziya UŞAKLIGİL: Türk yazarı. İstanbul’da doğdu. Mercan Mahalle
Mektebi’nden sonra Fatih Askeri rüştüyesine devam etti. Ailece İzmir’e
taşındıklarında öğrenimine İzmir rüştiyesine devam etti. Mekhitarist
okulunda Fransızca eğitimi aldı.İki arkadaşı ile 1884’te Nevruz dergisi[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
iki yıl sonra Hikmet gazetesini çıkardı. 1893’te İstanbul’a gelerek
Reji idaresinde başkatiplik görevine başladı. 1896’da Edebiyatı Cedide
topluluğuna katıldı.Meşrutiyetten sonra Darülfünunda Batı Edebiyatı
dersleri okuttu.Sonra[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Darülfünunda müderris oldu.Hükümet tarafından 1913’te Fransa’ya [Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
1915’te Almanya’ya gönderildi. Cumhuriyetten sonra Yeşilköy’deki
köşküne çekilerek gazetelerde yazmaya devam etti. Halit Ziya yazı
hayatına[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
her konuda yazı ve tercümelerle girdi. Yazdığı şiirler Muallim Naci
tarafından ağır bir dille yerilince mensur şiire yöneldi.1885’ten sonra
yazmaya başladığı ilk romanları[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Tanzimat romanının devamıdır. Bunlarda basit şemalarda duygusal aşk
hikayeleri anlatılır. 1896’da Servet-i Fünun topluluğuna katıldıktan
sonra Fransız romanlarını[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
özellikle teknik yapılarını ve anlatım ilkelerini incelemeye başladı. O
yıllarda sürekli okuduğu yazarlar Balzac ve Paul Bourget’tir. Halit
Ziya romanlarında[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yaşadığı dönemin toplumsal şartları ve yetiştiği çevrenin özelliklerini dolayısıyla[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
genellikle varlıklı kişilerin hayatını ve meselelerini konu edindi.
Kendi hayatına benzeyen hayatları tasvir etti; romanlarındaki kişiler[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] olayların oluşumu[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Halit Ziya’nın iyi bildiği çevrelerden seçilmiştir. Roman kişileri tenkitçi bir tavırla ortaya koyan Halit Ziya[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hikaye kişilerine daha çok şefkatle[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] acıyarak bakar; bunlar iyi yürekli[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] fedakar ve namuslu kişilerdir.Bu hikayelerde yazar[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] romanlarında olduğu gibi[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] küçük gözlemlerini değerlendirir.
Halit Ziya[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ilk romanlarından beri aradığı anlatıma[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Edebiyatı Cedide döneminde ulaştı.
Eserleri :

Roman :
Nemide[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Bir Ölünün Defteri[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Ferdi ve Şürekası[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Mai ve Siyah[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Aşk-ı Memnu[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Kırık Hayatlar.
Uzun Hikayeler :
Bir Muhtıranın Son Yaprakları[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Bir İzdivacın Tarihi Muaşakası.
Oyun:
Kabus(1918[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Ankara Devlet Tiyatrosunda oynandı.)
Hatıraları:
Kırk Yıl[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Saray ve Ötesi[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Bir Acı Hikaye...
Servet-i Fünun devrinde[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Tanzimat ile başlayan yeni nesir gelişerek olgunlaşmış ve bu devirde
bugün klasik olarak değerlendirebileceğimiz güzel örnekler meydana
getirilmiştir. Servet-i Fünun romancıları[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Namık Kemal’in açtığı “sanatkarane roman” tarzını geliştirerek modern
Batı seviyesine yükseltir. Servet-i Fünuncular yazdıkları hikaye ve
romanlarda tasvir ve tahlil için önemli bir yer ayırmışlardır. Ayrıca
bu hikaye ve romanlarda ilk defa kadın erkekle bir seviyede
görülmüştür. Mai ve Siyah’ta belirtilen özellikler ustaca
kullanılmıştır.
Roman ve hikaye tekniğindeki aksaklıklar bu dönemde ortadan kalkmış[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yazarlar anlattıkları olayda aradan çekilmişlerdir.
Servet-i Fünun edebiyatının roman ve hikayede en güçlü ismi Halit
Ziya’dır. Türk nesrinin gelişmesinde önemli etkide bulunmuştur. Halit
Ziya’ya göre güçlü bir Türk nesir üslubunun oluşması için eski nesir
yanlışlıklarından uzaklaşılarak[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Fransız nesir üslubunun teknik özellikleri benimsenmelidir. Bu yüzden
romanlarında sıfat tamlamaları ve benzetmelerde süslü cümleler yer alır.
Halit Ziya’nın romanlarındaki türler genelde yerleşmiş ve çevresinden
sağlanmıştır. Sağlam bir tekniğe sahiptir. Bu romanlarında göze
çarpmaktadır. Romanlarında yaşadığı dönemin etkisi görülür. Özellikle
Fransız realist ve naturalistlerin tesirinde kalmıştır. Bunda aldığı
eğitimin payı büyüktür. Batılaşma üzerinde durur. Genellikle realist ve
psikolojik eserler vermiştir. Roman konuları genellikle aydın çevreler[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
hikaye konularını ise halk tabakasından seçmiştir. Kahramanlarını
yaşadığı çevreden seçmiştir. Yazar genellikle belli bir kesimi ele alır
ve o cemiyetin hastalıklı tiplerini işler. Bunlar “ev içi” romanlarıdır.

5-) Kitabın Özeti:
A.Cemil[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] çok doğru[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
iyi kalpli bir avukatın oğludur. Annesi ise erdemli bir kadındır.
Öğrenimine resmi okullarda başlar. Öğrenimi sırasında babası vefat
eder. Okulu bitirir bitirmez kız kardeşine ve annesine bakmak zorunda
kalır. Fakat elinden fazla bir iş gelmemektedir. Yabancı dil bildiği
için sadece evlerde ders vermektedir. Bir de şiir yazmaktan başka bir
becerisi yoktur. Ders verdiği öğrencilerin yaptığı şımarıklıklar onu
bezdirmiş ve bu işi bırakmasına sebep olmuştur. Daha sonra gecesini
gündüzüne katarak Fransızca kitap tercümesi yapmış fakat emeğinin
karşılığını alamamıştır. Gittikçe umutsuzluğa kapılmıştır. Hüseyin
Nazmi’nin kız kardeşi Lamia’yla evlenecek midir? Edebiyatımıza yeni bir
yön verebilecek midir? En sonunda Mirat-i Suun adlı gazetede iş bulur
ve gazetede tercümeler yapmaya başlar. Hayatı az çok düzene girmeye
başlar.
Hatta gazete sahibinin oğlu Vehbi Efendi[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
A.Cemil’in kız kardeşi İkbal ile evlenir. O zaman Süleymaniye’de eski
bir evde oturan A.Cemil kız kardeşini bahtiyar görmek hevesiyle[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] güzel bir düğün yapar. Ama bu evlilik[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] o zamanın evlenme şartları yüzünden başarılı olmaz. Evlenenler daha önceden birbirlerini tanımadıkları için[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bağdaşamazlar. Vehbi Efendi gayet kaba[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] boyuna içen[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] küstah bir kimsedir. Bir gece Vehbi Efendi hamile olan İkbal’i öyle hırpalar[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] öyle bir tekme atar ki[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] zavallı kadın çocuğunu düşürür. A.Cemil çıldırmış gibidir[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
onu Ali Şekip zor zaptetmektedir. Kız kardeşini ölümden kurtarması
lazımdır. Aldığı bütün tedbirlere karşı İkbal’ı ölümün pençesinden
kurtaramaz.
Hüseyin Nazmi uzakça bir vazifeyle dışişlerine tayin edilmiştir.A.Cemil
bir gün onu ziyarete gider.Bir aya kadar memleketten ayrılacak olan
Hüseyin Nazmi [Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]sevineceğini zannederek A.Cemil’e başka bir haber daha verir[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Lamia’yı
evlendiriyorlardır.Zihninde kızı ailesinin ısrarıyla evlenmeyi kabul
etmiştir diye tasarlar.Bir an sevgisini itiraf etmeyi düşünür fakat bir
yuva kuramayacağını anlayınca vazgeçer.
Bütün umutları[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]gelecekle
ilgili planları bir bir sönmüştür.Geriye ne kalmıştır.Bütün ömrünü
koyduğu şiirleri mi?Bir an bile durmadan onları da ocağa atıp
yakar.Yanışını gözlerinde yaşlarla izler.O eserin zaten bir anlamı
kalmamıştır.
Madem ki Hüseyin Nazmi gidiyor[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]o
da gidecektir.Anadolu da bir vazife alıp gidecektir . Kararını yerine
getirir.Dertli anasını alarak bir vapura biner . Gece karanlığında[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] son defa İstanbul’u seyreder.Vaktiyle bütün ışıklar ona elmas gibi görünüyordu fakat şimdi her yer simsiyahtır.

6-)Kitap Hakkında Şahsi Görüşler :
Kitabın edebi türü Türk nesir üslubunun gelişmesine yardımcı
olmuştur.Tanzimatla başlayan edebiyat akımına bir renk katmıştır.
İçerik bakımından konu ince ayrıntılarla işlenmiştir. Akıcı şiirsel bir
dille yazıldığı için okuyucuyu sıkmayıp konuya daha çabuk adapte
olmasını sağlamaktadır.