Fütürizim Nedir? Özellikleri Nelerdir?

2O.yüzyıiın başlarında İtalya’da doğmuştur.
Ku­rucusu İtalyan şairi Marinetti, 1909′da fütürizmin bildirisini
Figaro gazetesinde yayımlamıştır.
[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.],
yaşamdaki sürekli değişimin sanata da yansıması gerektiğini vurgular. O
yüzden geçmi­şi bütün sanat kuralları ve anlayışları bir yana
bıra­kılmalıdır. Yaşamın sürekli değişimine, dinamizmine uygun yeni
anlatım yolları ve biçimleri bulunmalıdır. Onlara göre, makine ve hız
sanatın her alanına sokularak geleceğe yönelmelidir.
İtalyan fütürsleh, bildirilerinde savaşın dünya sağlığı yönünden
gerekliliğini, makineye karşı duy­dukları hayranlığı, hızın güzelliğini
dile getirdi. Mussolini faşizminin peşine takılarak, kadın
düş­manlığını yüceltmişler; müzelerin, kütüphanelerin yıkılmasını
önermişlerdir. Neredeyse, İnsanlığın tüm kültür birikimine savaş
açmışlardır.
Şiirde [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] savunmuşlar, ölçü, [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ve geleneksel dilbilgisi kurallarını dış­lamışlardır.
[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
bunların tersine, savaşa karşı olmuşlar, kadın-erkek eşitliğini
savunmuşlardır. Makineleşmenin, sanayinin yanında yer almakla birlikte
makineyi kullananın, üretici güçlerin toplum­sal ve düşünsel olarak
destekleyicileri olmuşlardır.
Fütürizmin [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]ndaki temsilcisi Vitaclimir Mayakovski’dir.
Türk edebiyatında Nazım Hikmet fütürizmden etkilenmiştir. Serbest şiiri
benimsemesi, kimi şiirle­rinde “makileşme İsteğini” dile getirmsi ve
Resimli Ay adlı dergide “Putları Yıkıyoruz” adlı yazı dizisinde
geleneksel Türk şiiri ve bu şiirin ozanlarına tavır alması, ondaki
fütürist etkileri açıklar.

—————————————————————————————————————————————————————————————————————

BİR BAŞKA KAYNAK:

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] şairi Marinetti (1876 – 1944)’nin 1909′da Fransa’da yayımladığı bildirgesiyle ortaya çıkan bu [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], yaşamın sürekli ve hızlı bir değişim içinde olduğunu, sanatın da bu değişime ve hıza ayak uydurması gerektiğini savunur.
[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], ([Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.])
geleneksel sanat anlayışına karşı çıkarak, yeni anlatım yollarının ve
biçimlerinin bulunması gerektiği görüşünü benimser; sanatın her dalına
makineyi, hızı ve dinamizmi sokmak ister. Fütürizm, bir bakıma makineye
olan hayranlığın türküsünü söyler. Ölçülü, [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]li
şiiri reddeder. Serbest nazım biçimleriyle ve yepyeni sözcüklerle
eserler vermeyi amaçlar; geleneksel dilbilgisi kurallarını dışlar.
Fütürist şairler geçmişe ait tüm değerleri yıkmak istemişler;
geleneksel olan her şeye karşı çıkmışlardır. “Makineleşmeye hayranlık”,
“hız”, “ataklık”,”gemilere, trenlere, uçaklara övgü”,”savaşın
güzelliği” temaları fütürist şairlerin başlıca dayanakları olmuştur.
Fütürizm resim, heykel, mimarlık alanlarını da etkilemiş, ancak uzun
ömürlü olmamış ve I. Dünya Savaşı’ndan sonra yerini Dadaizme
bırakmıştır. Bu akım, İtalyan milliyetçiliğine ve askeri işgalciliğine
çanak tutmuş; Rusya’da Marksist şairler tarafından benimsenmiştir.



[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]:

F.T. Marinetti
Mayakovski

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]:

Nazım Hikmet



[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]:



PİSTON

Gürültüler arasından Dan… Dan… Gelir bir ses uzaktan
Makinenin gürültüsü Pistonun gümbürtüsü Piston… Ton… Ton… Ton Piston…
Pis…Ton…

(F.T. Marinetti)

MAKİNALAŞMAK

Trrrum,
Trrrum
Trrrum
Trak tiki tak
Makinalaşmak
İstiyorum
Beynimden etimden iskeletimden
geliyor bu!
Her dinamoyu
altıma almak İçin
çıldırıyoruml
Tükrûklû dilim bakır telleri yalıyor
damarlarımda kovalıyor
oto – dlrezinler lokomotifleri III
Trrrum,
Trrrum,
Trrrum
Trak tiki tak!
Makinalaşmak
İstiyorum

(Nazım Hikmet)