Dadaizm Nedir? Özellikleri Nelerdir?

Öncüsü, Romen asıllı ozan Tristan Tzara’dır. Tzara,
genç sanatçıların bir toplantısında “Larousse” sözlüğünden rastgele bir
sayfa açmış ve karşısına çıkan ilk sözcük “Dada” bu [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]ın adı olarak benimsemiştir. Sözünü ettiğimiz bu olayın da kanıtladığı gibi [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
bir bunalım edebiyatıdır. Birinci Dünya Savaşı’nın sonucu oluşan
çökün­tü, güvensizlilk, insanların inanç ve değer yargılarının
sarsılması, sanatçıları da umutsuzluğa, düş kırıklığına sürükledi.
İnsanın yarattığı maddi ve manevi uygarlık değerlerinin, yine İnsan
tarafından acımasızca yıkılıp yok edilmesi sanatçıları, ikiyüzlü
saydıkları düzeni sanat anlayışlarının kuramlarını yıkmaya yöneltti.

Böyle bir ortamda [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.],
sanatta her türlü geleneğe karşı çıktılar. Var olan dil ve estetik
ku­rallarını kaldırmayı hedeflediler. Akla dayalı her şeye savaş açarak
kuralsızlığı ve sürekli değişmeyi savundular.
Bu [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] sonradan yerini [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]e bıraktı. Tzara dışında Andre Breton, Luis Aragon ve Paul Eluard ilk ürünlerini [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]ne dayalı olarak vermişlerdir.

—————————————————————————————————————————-

1916′da Romen asıllı İtalyan şair Tristan Tzara tarafından ortaya atılan [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ([Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]), [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ve sanatta her türlü geleneğe, kurala karşı çıkan; “kuralsızlığı kural edinen” bir akımdır.
I. Dünya Savaşı’nda yüz binlerce insanın ölmesi, insanların derin
acılara gömülmesi ve mutsuzluğa sürüklenmesi; akla, mantığa ve ahlâka
dayalı biçimde kurulduğunu söyleyen düzenlere karşı güvenin sarsılması,
değer yargılarının alt üst olmasına yol açmıştı.
İşte Dadaizm, böyle bir ortamda savaş içinde doğdu; savaştan sonra
Fransa’da etkinlik kazandı. Dadaizm, savaşın doğurduğu acılara,
yıkımlara karşı bir protesto, bir isyan hareketi olarak kendini ortaya
koydu. Dadaizm;
Bireyi aklın tutsaklığından ve akla dayalı düzenden kurtarmak Sanatta her türlü geleneği yıkmak
özcükleri bilinen anlamları dışında kullanmak Yerleşik dil ve estetik kurallarını kaldırmak
Akıldışılığı, kuralsızlığı ve sürekli değişmeyi savunmak
gibi amaçlar edinmişti. Tristan Tzara’nın, Meydan Larousse’dan rastgele
seçtiği bir sözcükten (Dada) adını alan bu akım, 1922′de yerini
Sürrealizme ([Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.])
bıraktı. Sürrealizmin kurucusu olan şairlerin çoğu (Breton, Soupault,
Ara-gon, Eluard…) sanat yaşamlarının ilk dönemlerinde Dadaizm
içindeydiler.
Dadaizmln kurucusu ve öncüsü olan T.Tza-ra, bu akımı şöyle tanımlar:
“Kağıt parçaları üzerine sözcükler yazın, bunları bir şapkanın İçine
atıp karıştırın, sonra teker teker çekip bir kağıdın üzerine sıralayın;
işte Dadaizm…”

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]:

Tristan Tzara
Francls Picabia

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]i tüm özellikleriyle benimsemiş bir sanatçı yoktur.


[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

Bir asansörün türküsü Yüreğinde dada olan Çok yoruyordu motorunu Yüreğinde dada olan
Bir kral taşıyordu asansör Ağır kırılgan özerk Kesti iri sağ kolunu Roma’ya Papa’ya gönderdi
Asansörün işte bu yüzden Yüreğinde yok artık dada Çikolata yiyiniz
Yıkayın beyninizi
Dada Dada
(Tristan Tzara, Milliyet Sanat Dergisi, Sayı: 161)