Lavabodan su niçin sağa dönerek boşalıyor

Lavabodan su niçin sağa dönerek boşalıyor?
Lavabodan su niçin sağa dönerek boşalıyor?

Lavabonuzu veya küvetinizi su ile doldurun ve tıkacı aniden çekin. Su düz olarak delikten boşatmayacak[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] döne döne bir hortum oluşturacak şekilde boşalacaktır.

Bu dönüş yönü kuzey yarımkürede sağa doğru[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yani saat yönünde[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] güney yarımkürede ise tam tersidir. Bilim insanları buna 'Coriolis' kuvveti diyorlar. Her iki yarımkürede böyle birbirine ters yönde hava akımlarının ve okyanus akıntılarının olduğu herkes tarafından kabul ediliyor da[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bir lavabodan boşalan suda[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] böyle küçük bir ortamda dünyanın dönüşünün etkili olup olamayacağı tartışma konusu. Dünya kendi etrafında dönerken her tarafındaki hız aynı değildir.

Ekvatordaki biri[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bir günde dünya çapı kadar yani 40.000 kilometre giderken bir diğer ifade ile saatte 1670 kilometre hızla yol alırken[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] tam kutuptaki bir insan sıfır hızla sadece kendi etrafında dönmektedir. Aynı şekilde gökyüzünde asılı gibi duran bulutlar rüzgarın etkisini katmazsanız yere göre hareketsizdirler ama altlarındaki kara parçası ile birlikte dönerler. Bu durumda ekvatordaki bulutlar da kutuptakilere nazaran hızlı dönmektedirler.

A'yı ekvatorda[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] B'yi ise onun tam kuzeyinde 45 derece paralelinde iki nokta olarak düşünelim. Bir top mermisini A'dan tam kuzeye nişanlayıp attığımızda[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] atış sırasında ekvatorun dönüş hızı B noktasına göre neredeyse iki kat olacağından mermi B noktasının doğusuna gidecektir.

Aynı şekilde kuzey kutbundan hemen hemen hareketsiz bir konumdan tam güneye atılan bir mermi 45 paralelinde dünya dönüş hızı daha çok olduğundan bu sefer hedefin batısına düşecektir. Yani kuzey yarımkürede kuzeye veya güneye atılan her şey atanın konumuna göre sağa gitmektedir. Bu durum güney yarımkürede ise sola doğru gerçekleşmektedir. Her iki yarımkürede kuzey - güney doğrultusunda hareket eden hava akımları ve okyanus akıntıları bu durumdan etkilenirler.

Kuzey yarımkürede sağa[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] güneyde sola dönerler. Ancak be. dünya yüzünde büyük bir ölçekte okyanusların dibindeki sürtünme ve bulutların[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hava akımlarının üzerinde bulundukları yerle birlikte hareket etmelerinin etkileriyle oluşan bir tabiat olayıdır.

Bilim insanları bunun lavabo veya küvet gibi nispeten mikro ölçüde de mümkün olup olmadığını hala tartışıyorlar. Bir kısmı burada suyun musluktan çıkış şekil ve hızının[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] lavaboya düştüğü noktanın[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] lavabonun ve suyun gittiği yerin yapısının etken olduğunu söylüyorlar[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] diğerleri de ideal şartlarda 50 kere deney yapın ve görün diyorlar. Haydi banyoya[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bilimsel deney yapmaya...!